CBAM staat voor Carbon Border Adjustment Mechanism, of mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens. Het is een EU-verordening voor de correctie aan de grens van CO2-emissies die vrijkomen bij de productie van zes productcategorieën: ijzer en staal, cement, meststoffen, aluminium, elektriciteit en waterstof. Het CBAM is dus ook van toepassing op ons assortiment stalen buizen, fittingen, flenzen en stafstaal.
Waarom is een verordening als CBAM nodig?
CBAM is erop gericht 'koolstoflekkage', of de verplaatsing te voorkomen van productie binnen de EU naar landen buiten de EU waar bedrijven niet hoeven te betalen voor hun CO2-uitstoot. Veel Europese bedrijven zijn namelijk onderworpen aan strenge regels over hun CO2-uitstoot en/of moeten hiervoor betalen. Koolstoflekkage is slecht voor ons klimaat, omdat anders de wereldwijde CO2-uitstoot zou toenemen. Het is bovendien slecht voor de Europese economie. CBAM heeft als doel het speelveld tussen bedrijven binnen en buiten de EU gelijk te maken (bron: NEA).
Wat betekent CBAM voor de handel in stalen buizen?
Het CBAM treedt op 1 januari 2026 officieel in werking. In oktober 2023 werd een overgangsperiode van kracht, waarin iedereen zich kan voorbereiden op de nieuwe regels. Tijdens deze overgangsperiode moeten importeurs van staalproducten elk kwartaal verslag uitbrengen over de CO2-uitstoot die vrijkomt tijdens de productie van de geïmporteerde staalproducten. Afgezien van deze rapportageverplichtingen zijn er nog geen andere vereisten.
Dit zal per 1 januari 2026 veranderen. Vanaf dan moeten importeurs vooraf een vergunning aanvragen om CBAM-gerelateerde goederen van buiten de EU in te voeren. Deze vergunning zal de vorm hebben van een certificaat. Ook moeten importeurs een tarief betalen voor de CO2 die tijdens de productie van de goederen wordt uitgestoten. Deze CO2-heffing is gelijk aan de heffing die van toepassing is op deze producten wanneer ze binnen de EU worden vervaardigd. Zo wordt een ongelijk speelveld voorkomen, dat anders zou kunnen ontstaan wanneer fabrieken buiten de EU minder of helemaal niet betalen voor hun CO2-uitstoot omdat de lokale eisen minder streng zijn. Met andere woorden: CBAM waarborgt in dit opzicht een gelijk speelveld voor alle staalproducenten.
Hoe wordt de CO2-uitstoot van staalproducenten vastgesteld?
De importeur, zoals Van Leeuwen, is verplicht om elk kwartaal te rapporteren over de CO2-uitstoot van de geïmporteerde staalproducten van buiten de EU. Deze gegevens moeten worden aangeleverd door de staalfabrieken. Veel fabrieken kunnen dit echter nog niet. Tot eind juni 2024 mochten fabrieken de standaard emissiewaarden gebruiken die in de CBAM-verordening waren vastgelegd. Sinds 1 juli 2024 moeten fabrieken echter hun werkelijke waarden opgeven. Voor veel staalproducenten is dit een aanzienlijke opgave.
Impact op het milieu
De koolstofheffing op staalproducten, of deze nu binnen of buiten de EU worden geproduceerd, komt duidelijk voort uit de noodzaak om ons klimaat te beschermen en onze koolstofuitstoot te verminderen. De CBAM maakt deel uit van het 'Fit for 55'-pakket van de EU, dat is opgezet om de uitstoot van broeikasgassen ten opzichte van 1990 met 55% te verminderen om ervoor te zorgen dat Europa tegen 2050 klimaatneutraal Europa is.
Veel staalfabrieken doen aanzienlijke investeringen om hun CO2-uitstoot te verminderen. En dat geldt ook voor de fabrieken waarvan wij onze buizen en buisproducten kopen. In Zwijndrecht en op andere Europese voorraadlocaties leggen we voorraden aan van buizen die zijn gemaakt van CO2-gereduceerd staal, waarvan de gegevens worden opgenomen in een Environmental Product Declaration (EPC). Deze buizen verkopen we onder ons eigen merk 'Van Leeuwen Impact'. Klik hier voor meer informatie over deze buizen.
Gevolgen voor de staalmarkt
Het CBAM is voor velen nog steeds nieuw en de gevolgen ervan zijn nog niet voor iedereen even helder. Importeren van staal van buiten de EU kan dus duurder worden, mogelijk zelfs aanzienlijk, waardoor de staalmarkt ingrijpend zal veranderen.
Wat betekent dit voor u als klant?
Voor klanten die hun stalen buisproducten betrekken bij distributeurs binnen de EU, zoals Van Leeuwen, verandert er niets. Van Leeuwen zorgt voor de vereiste rapportage en certificaten voor het materiaal dat we importeren van buiten de EU.
Voor bedrijven die hun stalen buisproducten liever rechtstreeks betrekken bij staalfabrieken, zijn er uiteraard wel gevolgen. Als importeur moeten zij zelf zorgen voor de vereiste rapporten en CBAM-certificaten. Het is daarom raadzaam om ruim op tijd de nodige voorbereidingen te treffen.
Hebt u nog vragen? Neem dan contact met ons op via info@vanleeuwen.nl . U kunt ons natuurlijk ook bellen.