CBAM & Safeguard Measures

CBAM staat voor Carbon Border Adjustment Mechanism.
Het is een EU-regelgeving die een koolstofheffing legt op geïmporteerde goederen zoals staal, aluminium, elektriciteit, meststoffen en cement. Het doel van dit mechanisme is ervoor te zorgen dat producten die buiten de EU worden geproduceerd en in de EU worden geïmporteerd, dezelfde koolstofheffing weerspiegelen als producten die binnen de EU worden geproduceerd. Op deze manier wordt ‘carbon leakage’ voorkomen en wordt productie met lage emissies gestimuleerd.

Carbon leakage ontstaat wanneer bedrijven besluiten hun productie te verplaatsen naar landen met minder strenge klimaatregels, of wanneer producten met lagere emissies uit de EU worden vervangen door meer koolstofintensieve import.
Bedrijven proberen hiermee koolstofheffingen te vermijden. Dit kan leiden tot hogere wereldwijde emissies, zelfs als de totale EU-emissies dalen.

CBAM beoogt dit te voorkomen door dezelfde koolstofheffing toe te passen op geïmporteerde goederen als op producten die binnen de EU worden vervaardigd.

Het is nog niet duidelijk wat de exacte kosten voor geïmporteerde CO₂-emissies zullen zijn. De Europese Commissie zal de officiële waarde van de certificaten bekendmaken zodra het systeem volledig is ingevoerd. Verwacht wordt dat deze waarde gebaseerd zal zijn op het EU Emissions Trading System (ETS) en in 2027 definitief wordt vastgesteld.

De exacte niveaus lopen sterk uiteen en verschillen per productgroep, maar in de markt circuleren verwachtingen tussen €50–150 per ton. Deze aanvullende koolstofkosten zullen waarschijnlijk worden doorberekend in de totale staalmarkt en leiden tot hogere prijzen.

Hoewel de certificaten pas in 2027 hoeven te worden aangeschaft, geldt de verwachte kostenimpact al voor importen vanaf januari 2026.

Van Leeuwen bereidt zich actief voor op CBAM. Onze teams zorgen voor een accurate verzameling van CO₂-gegevens en transparante rapportage in de hele supply chain. Daarnaast verminderen we onze footprint continu via initiatieven zoals Van Leeuwen Impact en het gebruik van HVO100-biobrandstof voor transport, terwijl we klanten ondersteunen bij het behalen van hun duurzaamheidsdoelstellingen.

Alle aanvullende informatie is te vinden op de officiële websites van de EU en de Nederlandse overheid:

• Carbon Border Adjustment Mechanism - Taxation and Customs Union 

• Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) | Douane 

• Wat is CBAM? | Nederlandse Emissieautoriteit 

De safeguard measures beperken de hoeveelheid bepaalde staalproducten die binnen een vastgestelde periode in de EU mogen worden geïmporteerd. De Europese Commissie heeft een voorstel gedaan voor nieuwe safeguard measures die de jaarlijkse staalimportvolumes verder beperken. Er wordt een substantiële reductie van 1,8 miljoen ton doorgevoerd, wat neerkomt op 57% minder import. Voor HRC wordt bovendien een verdere vermindering van 4,3 miljoen ton voorzien. Tot slot vermeldt het voorstel een verhoging van het tarief voor import boven het quotum, van 25% naar 50%.

De safeguard measures zijn bedoeld om de Europese staalindustrie te beschermen tegen de hoge druk van importpieken die de markt in de afgelopen jaren hebben verstoord. Ze bieden de industrie tijdelijke ruimte om zich aan te passen aan veranderende handelsvoorwaarden en helpen stabiliteit binnen de Europese markt te waarborgen.

De huidige safeguard measures lopen af in juli 2026. Er is nog onzekerheid over de datum waarop de nieuwe maatregelen van kracht zullen worden. Hoewel het niet waarschijnlijk wordt geacht, is er een mogelijkheid dat de nieuwe maatregelen al vanaf 1 januari 2026 ingaan. Dit wordt echter als onrealistisch beschouwd; 1 april of 1 juli worden gezien als meer haalbare data.

Aangezien de Europese Commissie nog niet alle noodzakelijke details heeft verstrekt, blijft de exacte impact onbekend. Wel is zeker dat de safeguard measures verhogende prijsdruk zullen veroorzaken, en dat deze druk naar verwachting verder zal toenemen. Dit geldt vooral voor producten die sterk afhankelijk zijn van import, waarbij quota snel worden gevuld. Dit effect kan nog sterker worden als de nieuwe maatregelen eerder dan verwacht van kracht worden, bijvoorbeeld op 1 januari 2026.

Daarnaast kan ook de productbeschikbaarheid tijdelijk worden beïnvloed. Importeurs houden zich terug met bestellen in afwachting van duidelijkheid en nieuwe handelsvoorwaarden, wat leidt tot een toename van de kortetermijnvraag bij Europese staalfabrieken. Het opschalen van productie kost tijd, waardoor mogelijke vertragingen kunnen ontstaan.

Van Leeuwen volgt alle ontwikkelingen rondom de EU safeguard measures nauwgezet. Dankzij ons wereldwijde netwerk en onze ervaring in de internationale staalmarkt kan Van Leeuwen een betrouwbare levering blijven garanderen.

Alle aanvullende informatie en officiële updates zijn te vinden op de website van de Europese Commissie:

• Safeguards - Trade and Economic Security - European Commission  

• WTO | Trade topics - Safeguards Gateway